Bài Học Từ 2008: Đòn Bẩy Tài Chính Và Cú Sập Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
Khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 và tác động đến kinh tế Việt Nam: Bài học từ thị trường chứng khoán
Khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008 và tác động đến kinh tế Việt Nam: Bài học từ thị trường chứng khoán
Năm 2008, thế giới chứng kiến một cuộc khủng hoảng tài chính nghiêm trọng, được cho là tồi tệ nhất tính từ cuộc khủng hoảng kinh tế năm 1930. Bắt nguồn từ sự sụp đổ của thị trường cho vay thế chấp dưới chuẩn tại Hoa Kỳ. Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2008 chỉ đạt 3,7%, giảm mạnh so với mức 5,0% của năm 2007, và dự báo chỉ còn 2,2% vào năm 2009 . Tại Mỹ, GDP quý III/2008 giảm 0,5% do tác động của khủng hoảng tài chính .
Tác động đến kinh tế Việt Nam
Việt Nam không nằm ngoài ảnh hưởng của khủng hoảng toàn cầu. Năm 2008, GDP Việt Nam tăng 6,23%, thấp hơn so với mức 8,5% của năm 2007 . Lạm phát tăng cao, với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 19,9% so với năm trước . Thị trường chứng khoán Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng nặng nề; đầu tháng 1/2008, VN-Index còn trên 900 điểm, nhưng đến đầu tháng 6/2008 đã giảm xuống dưới 400 điểm .
Bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2006–2008
Giai đoạn 2006–2007, thị trường chứng khoán Việt Nam tăng trưởng mạnh mẽ, thu hút lượng lớn vốn đầu tư. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này không bền vững. Nhiều ngân hàng thương mại thiếu kinh nghiệm đã mở rộng cho vay cầm cố cổ phiếu với định giá cao. Các công ty chứng khoán, với vốn điều lệ nhỏ, cũng tích cực cung cấp đòn bẩy tài chính cho nhà đầu tư.
Hệ quả và bài học
Khi thị trường đảo chiều, giá cổ phiếu giảm mạnh, các ngân hàng bắt đầu siết chặt tín dụng, yêu cầu bổ sung tài sản đảm bảo hoặc bán giải chấp cổ phiếu. Điều này tạo ra vòng xoáy giảm giá, dẫn đến mất thanh khoản trên thị trường. Nguyên nhân cốt lõi là việc sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức dựa trên tài sản đảm bảo được định giá không chính xác.
Sau khủng hoảng, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành các quy định chặt chẽ hơn về tỷ lệ cho vay chứng khoán, nhằm kiểm soát rủi ro và ổn định thị trường tài chính.
Liên hệ đến hiện tại
Hiện nay, rủi ro không còn tập trung ở hệ thống ngân hàng mà chuyển sang các công ty chứng khoán, đặc biệt là qua các giao dịch repo. Nhà đầu tư cần thận trọng, đánh giá kỹ lưỡng chất lượng tài sản đảm bảo và khả năng thanh khoản của cổ phiếu trong danh mục. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh lặp lại những bài học đau đớn từ quá khứ.
Nguồn: https://tapchicongsan.org.vn/nghien-cu/-/2018/1961/nhin-lai-nen-kinh-te-viet-nam-2008-phai-trong-boi-canh-khung-hoang-tai-chinh-the-gioi.aspx
https://baochinhphu.vn/cuoc-khung-hoang-tai-chinh-10-nam-nhin-lai-102244764.htm